Ülkenin Anayasa Mahkemesi Perşembe günü muhalefetin dört yıllık bir aradan sonra geri dönüşünü işaret eden bir oylamanın ardından yaptığı açıklamada, Başkan Patrice Talon'un kampının parlamentodaki sandalyelerin çoğunluğunu kazandığını söyledi.
Barışçıl bir şekilde gerçekleşen Pazar günkü seçimler, 2016'dan bu yana Patrice Talon'un başkanlığını yaptığı bu küçük Batı Afrika ülkesi için önemli bir sınav oldu.
Bu zengin iş adamı, Benin'in ekonomik kalkınmasını destekledi, ancak onu eleştirenler onu demokrasiyi geriletmekle suçluyor; ana muhalifleri ya hapse atıldı ya da sürgüne zorlandı.
Sayın Talon'un iktidara gelmesinden bu yana ilk kez muhalefet seçimlere katılıyor.
Anayasa Mahkemesi Başkanı Razaki Amouda Issifou, cumhurbaşkanı partileri Cumhuriyetçi Blok (BR) ve Yenilenme İçin İlerici Birlik'in (UP-R) parlamentodaki 109 sandalyenin 81'ini kazandığını söyledi.
Ana muhalefet partisi Demokratlar ise Pazar günü yüzde 37,79 katılım oranıyla yapılan seçim sonucunda 28 milletvekili çıkardı.
Bir zamanlar demokrasi modeli olarak görülen bu ülkede, aralarında üç muhalif müttefikin de bulunduğu yedi siyasi partinin oylamaya katılmasına izin verildi.
Orantılı sisteme göre, yalnızca yüzde 10'un üzerinde oy alan siyasi partiler Meclis'te sandalye kazanabiliyor.
Perşembe günü erken saatlerde, Demokratlar partisi lideri Eric Houndete, iki ana hükümet yanlısı partinin oy pusulası doldurma, hile yapma ve “bariz” oy satın alma eylemlerini öne sürerek geçici sonuçları reddetti, ancak hemen kanıt sunamadı.
Bay Houndete, “Demokrat Parti, halkın bizi ülkenin önde gelen siyasi gücü yapma yönündeki iradesini yansıtmayan bu sonuçları reddediyor” demişti.
Sonuçlara resmi olarak duyurulduktan sonra 10 gün süreyle itiraz edilebilir.
Muhalefetin dönüşü
Bu seçim aynı zamanda, hükümetin oylama kurallarını sıkılaştırması nedeniyle önceki parlamento seçimlerine katılamamış olması nedeniyle muhalefetin dört yıllık bir aradan sonra Meclis'e geri dönüşüne de işaret ediyordu.
Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu'ndan (ECOWAS) bir gözlem heyeti, Pazar günkü oylamanın barışçıl bir şekilde ve yürürlükteki kurallara uygun olarak gerçekleştiğine karar verdi.
2019'da düzenlenen son parlamento seçimlerine Benin'de son derece nadir görülen ölümcül şiddet olayları, rekor düzeyde katılım (%70'den fazla) ve internetin tamamen kapatılması damgasını vurdu.
Adayların kaydolmak için milletvekilleri tarafından desteklenmesinin gerekeceği 2026 cumhurbaşkanlığı seçimi öncesinde parlamentoya dönüş muhalefet açısından önemli.
Parlamento aynı zamanda seçim anlaşmazlıklarına ilişkin kararları denetleyen Anayasa Mahkemesi'nin oluşumunda da rol oynuyor. Görev süresi bu yıl sona eriyor ve dört yeni yargıç milletvekilleri tarafından atanacak, üç yeni yargıç ise cumhurbaşkanı tarafından seçilecek.
Demokratlar partisi, tutuklu üyelerinin serbest bırakılmasını sağlamak ve sürgündekilerin geri dönüşüne izin vermek için parlamentodan bir af yasasını geçirmeye çalışacağını söyledi.
Eski muhalefet lideri Reckya Madougou, 2021 yılında “terörizm” suçundan yirmi yıl hapis cezasına çarptırıldı.
Bir diğer muhalefet figürü Joël Aïvo, aynı yıl, özellikle “Devlet otoritesine karşı komplo kurmak” ve “kara para aklamak” suçlarından on yıl hapis cezasına çarptırıldı.
Her ikisi de özel bir mahkeme olan Ekonomik Suçları ve Terörizmi Önleme Mahkemesi (Criet) tarafından yargılandı.
Hükümet tarafından 2016 yılında kurulan bu yargı yetkisini eleştirenler, muhaliflerini bastırmak için kullanıldı.
Pazar günkü yasama seçimleri, Burkina Faso ve Nijer ile kuzey sınırının yanı sıra diğer Gine Körfezi ülkelerinde (Gana, Togo, Fildişi Sahili) cihatçı şiddetin arttığı bir dönemde gerçekleşti.